Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις το Ροδακιό το νέο μεταφραστικό πόνημα της Χριστίνας Λιναρδάκη η ποιητική συλλογή «Πασιφλόρες» της Αρίστη Τριανταφυλλίδου - Τρέντελ. Οι «Πασιφλόρες», ή λουλούδια του πάθους, είναι ένα μπουκέτο 25 ποιημάτων με θέμα τον παράνομο έρωτα ενός παντρεμένου άντρα με μια άλλη γυναίκα.
Όπως αναφέρει η μεταφράστρια οι δυο εραστές είναι που μιλούν στα ποιήματα· η σύζυγος δεν αποκτά φωνή σε κανένα σημείο, μολονότι γίνεται συχνή αναφορά στο πρόσωπό της. Έτσι, η συλλογή παραμένει, απ' την αρχή μέχρι το τέλος, προσωπική υπόθεση των δύο ερωτευμένων και εξαντλείται σε αυτούς.
To πάθος, η προσμονή, οι σωματικές επιτακτικότητες και οι συναισθηματικές ανάγκες, οι τύψεις, το ανέφικτο και το μάταιο της σχέσης, καθώς και η απαραβίαστη δέσμευση του συζύγου προς τη νόμιμη σύζυγό του είναι τα κομμάτια που συνθέτουν το παζλ της ιστορίας, την οποία ο αναγνώστης καλείται να ανασυνθέσει μέσα από τα ποιήματα. Πρόκειται για μια ιστορία που είναι καταδικασμένη να μείνει ατροφική και ατελής, σαν ένα μπονσάι σε έναν τροπικό κήπο με γιγάντια δέντρα. Παρ' όλα αυτά, τα μπονσάι είναι ανθεκτικά· το ίδιο και ο έρωτας που συντηρεί τη σχέση. Δυνατός και ειλικρινής όπως είναι, δεν επιτρέπει στους δύο εραστές να παραιτηθούν, δημιουργώντας ένταση και παραδοξότητα - στοιχεία που δίνουν τον τόνο στη συλλογή.
Οι στίχοι είναι γεμάτοι από απόηχους άλλων, παλαιότερων στίχων, που σαν σπαράγματα στριμώχονται ανάμεσα στους νέους: William Butler Yeats, T.S. Eliot, John Bunyan, Anne Sexton και Richard Wilbur είναι οι κυριότεροι ποιητές που δημιουργούν τους αντίλαλους, χάρη στους οποίους τα ποιήματα αποκτούν μεγαλύτερο βάθος.
Πέρα όμως από τα διακειμενικά στοιχεία, που κάνουν λίγο πιο σύνθετο το έργο της μετάφρασης, τα ποιήματα της Αρίστης Τρεντέλ είναι γεμάτα λογοπαίγνια, συνηχήσεις και παρηχήσεις, που τα καθιστούν εν πολλοίς δυσμετάφραστα. Σαν τους εραστές της συλλογής, η μεταφράστρια (τι άχαρο να μιλάει κανείς για τον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο!) δεν παραιτήθηκε- έκανε την απλότητα κυρίαρχη επιλογή και έδωσε προτεραιότητα στο περιεχόμενο, καταβάλλοντας προσπάθεια να διατηρήσει τη ροή και τους ψιθύρους του πρωτοτύπου.
Δεν θα αποτελέσει ίσως έκπληξη το γεγονός ότι το μεταφραστικό αποτέλεσμα είναι μάλλον παρόμοιο με εκείνο της παράνομης σχέσης, αφού η μετάφραση, ιδίως της ποίησης, είναι εξ ορισμού μια απιστία.
To πάθος, η προσμονή, οι σωματικές επιτακτικότητες και οι συναισθηματικές ανάγκες, οι τύψεις, το ανέφικτο και το μάταιο της σχέσης, καθώς και η απαραβίαστη δέσμευση του συζύγου προς τη νόμιμη σύζυγό του είναι τα κομμάτια που συνθέτουν το παζλ της ιστορίας, την οποία ο αναγνώστης καλείται να ανασυνθέσει μέσα από τα ποιήματα. Πρόκειται για μια ιστορία που είναι καταδικασμένη να μείνει ατροφική και ατελής, σαν ένα μπονσάι σε έναν τροπικό κήπο με γιγάντια δέντρα. Παρ' όλα αυτά, τα μπονσάι είναι ανθεκτικά· το ίδιο και ο έρωτας που συντηρεί τη σχέση. Δυνατός και ειλικρινής όπως είναι, δεν επιτρέπει στους δύο εραστές να παραιτηθούν, δημιουργώντας ένταση και παραδοξότητα - στοιχεία που δίνουν τον τόνο στη συλλογή.
Οι στίχοι είναι γεμάτοι από απόηχους άλλων, παλαιότερων στίχων, που σαν σπαράγματα στριμώχονται ανάμεσα στους νέους: William Butler Yeats, T.S. Eliot, John Bunyan, Anne Sexton και Richard Wilbur είναι οι κυριότεροι ποιητές που δημιουργούν τους αντίλαλους, χάρη στους οποίους τα ποιήματα αποκτούν μεγαλύτερο βάθος.
Πέρα όμως από τα διακειμενικά στοιχεία, που κάνουν λίγο πιο σύνθετο το έργο της μετάφρασης, τα ποιήματα της Αρίστης Τρεντέλ είναι γεμάτα λογοπαίγνια, συνηχήσεις και παρηχήσεις, που τα καθιστούν εν πολλοίς δυσμετάφραστα. Σαν τους εραστές της συλλογής, η μεταφράστρια (τι άχαρο να μιλάει κανείς για τον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο!) δεν παραιτήθηκε- έκανε την απλότητα κυρίαρχη επιλογή και έδωσε προτεραιότητα στο περιεχόμενο, καταβάλλοντας προσπάθεια να διατηρήσει τη ροή και τους ψιθύρους του πρωτοτύπου.
Δεν θα αποτελέσει ίσως έκπληξη το γεγονός ότι το μεταφραστικό αποτέλεσμα είναι μάλλον παρόμοιο με εκείνο της παράνομης σχέσης, αφού η μετάφραση, ιδίως της ποίησης, είναι εξ ορισμού μια απιστία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου